Rối loạn giấc ngủ là một nhóm bệnh lý đa dạng và thường gặp. Chúng ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để đảm bảo việc chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, Hiệp hội Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ (AASM) đã xây dựng hệ thống Phân loại Quốc tế về Rối loạn Giấc ngủ phiên bản thứ ba (ICSD-3) – tiêu chuẩn vàng hiện hành trong lĩnh vực y học giấc ngủ. Bài viết này sẽ trình bày các nhóm rối loạn giấc ngủ chính theo ICSD-3, đồng thời cung cấp kiến thức nền tảng giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng của mình.
Trong thực hành y học giấc ngủ, việc đánh giá các khía cạnh chủ quan như chất lượng giấc ngủ, buồn ngủ ban ngày và mức độ nghiêm trọng của mất ngủ đóng vai trò then chốt bên cạnh các chỉ số khách quan như polysomnography (PSG). Ba công cụ đã được xác thực rộng rãi trong y văn và thường xuyên được khuyến nghị bởi các hướng dẫn thực hành lâm sàng là: Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Epworth Sleepiness Scale (ESS), và Insomnia Severity Index (ISI).
STOP-Bang là công cụ sàng lọc có độ nhạy cao nhưng độ đặc hiệu hạn chế. Việc kết hợp ESS có thể nâng độ đặc hiệu đáng kể mà không làm mất độ nhạy. Mô hình sàng lọc 2 bước (STOP-Bang → ESS) là một chiến lược khả thi, hiệu quả và dễ triển khai trong thực hành lâm sàng, đặc biệt tại các khu vực thiếu nguồn lực đo đa ký giấc ngủ.
Bài viết vừa đăng
Giấc ngủ và sức khỏe tâm thần: Mối liên hệ giữa cảm xúc và chất lượng sống
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần. Nhiều người mắc trầm cảm, lo âu hay rối loạn lưỡng cực thường cho biết rối loạn giấc ngủ là một trong những dấu hiệu đầu tiên hoặc dai dẳng nhất. Ngược lại, việc thiếu ngủ kéo dài hoặc ngủ không chất lượng cũng có thể khiến các vấn đề tâm lý xuất hiện hoặc nặng hơn. Giấc ngủ và cảm xúc liên kết với nhau theo cách hai chiều: cái này ảnh hưởng đến cái kia, tạo thành một vòng xoắn khó tách rời.
Thiết bị đeo theo dõi giấc ngủ: Hiểu đúng để sử dụng hiệu quả
Trong thời đại công nghệ sức khỏe, các thiết bị đeo theo dõi giấc ngủ như đồng hồ thông minh, vòng tay thể thao hay nhẫn sinh trắc học ngày càng phổ biến. Chúng có khả năng ghi lại thời gian ngủ, ước lượng các giai đoạn giấc ngủ, đo nhịp tim, nồng độ oxy trong máu và mức độ phục hồi trong khi ngủ. Nhờ vậy, người dùng có thể phần nào hiểu được chất lượng giấc ngủ của mình.
Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc: liệu các thiết bị này có đủ độ chính xác để thay thế các phương pháp chẩn đoán y học như đo đa ký giấc ngủ (PSG) tại các trung tâm chuyên sâu? Bài viết này giúp bạn hiểu rõ cách hoạt động, điểm mạnh, giới hạn và cách sử dụng thiết bị đeo một cách hợp lý.
Khi đồng hồ sinh học bị "lệch giờ": Hiểu và khắc phục rối loạn nhịp sinh học giấc ngủ
Nhịp sinh học là "đồng hồ sinh học" nội tại của cơ thể, lặp lại theo chu kỳ khoảng 24 giờ. Nó điều khiển thời điểm tỉnh táo và buồn ngủ, dựa vào tín hiệu ánh sáng – bóng tối từ môi trường. Trung tâm kiểm soát nhịp sinh học nằm ở vùng não gọi là nhân trên chéo thị (SCN).
Giấc ngủ và bệnh tim mạch: Mối liên hệ sinh lý và nguy cơ bệnh lý
Khi bạn ngủ không đủ, ngủ không ngon hoặc bị rối loạn giấc ngủ kéo dài, cơ thể không chỉ đơn thuần bị mệt mỏi. Nhiều hệ thống sinh học sẽ bị xáo trộn, đặc biệt là các cơ chế ảnh hưởng trực tiếp đến tim và mạch máu.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em: Những điều cha mẹ không nên bỏ qua
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em không phải là vấn đề “rồi sẽ hết”. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, nó có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc theo dõi kỹ lưỡng thói quen ngủ của con và đưa trẻ đi khám khi cần thiết sẽ giúp bạn bảo vệ giấc ngủ – và sức khỏe tương lai của trẻ – ngay từ hôm nay.
Mất ngủ mạn tính: Khi nào bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa giấc ngủ?
Mất ngủ là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, xảy ra khi bạn khó đi vào giấc ngủ, thức giấc nhiều lần giữa đêm, hoặc tỉnh dậy quá sớm và không thể ngủ lại. Mặc dù một số trường hợp mất ngủ chỉ thoáng qua – ví dụ như sau một giai đoạn căng thẳng hay thay đổi nơi sống – nhưng nếu tình trạng kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, đó có thể là mất ngủ mạn tính.
MẤT NGỦ
Tình trạng khó ngủ hoặc không thể duy trì giấc ngủ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày.
Phân biệt Mất Ngủ Cấp Tính và Mãn Tính
Mất ngủ là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe thể chất và tâm thần. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp mất ngủ đều giống nhau. Một trong những phân loại quan trọng giúp định hướng chẩn đoán và điều trị là sự phân biệt giữa mất ngủ cấp tính (acute insomnia) và mất ngủ mãn tính (chronic insomnia). Bài viết này trình bày chi tiết sự khác biệt giữa hai thể bệnh này dựa trên tiêu chuẩn quốc tế, cơ chế bệnh sinh, biểu hiện lâm sàng và các chiến lược điều trị phù hợp.
Phân Loại Các Rối Loạn Giấc Ngủ Theo ICSD-3
Rối loạn giấc ngủ là một nhóm bệnh lý đa dạng và thường gặp. Chúng ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để đảm bảo việc chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, Hiệp hội Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ (AASM) đã xây dựng hệ thống Phân loại Quốc tế về Rối loạn Giấc ngủ phiên bản thứ ba (ICSD-3) – tiêu chuẩn vàng hiện hành trong lĩnh vực y học giấc ngủ. Bài viết này sẽ trình bày các nhóm rối loạn giấc ngủ chính theo ICSD-3, đồng thời cung cấp kiến thức nền tảng giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng của mình.
Tổng quan về liệu pháp CBT-I: Giải pháp hiệu quả cho người mất ngủ
Mất ngủ là một trong những vấn đề phổ biến nhất về giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới. Trong khi nhiều người chọn dùng thuốc an thần để cải thiện giấc ngủ, một giải pháp không dùng thuốc đã được chứng minh là hiệu quả lâu dài trong việc điều trị chứng mất ngủ: CBT-I (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia – Liệu pháp hành vi nhận thức cho mất ngủ)
CBT-I: Phương Pháp Tâm Lý Hỗ Trợ Mất Ngủ Hiệu Quả
Mất ngủ là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Nó không chỉ gây ra cảm giác mệt mỏi, kiệt sức mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, từ tinh thần đến thể chất. Để giải quyết vấn đề này, nhiều phương pháp điều trị đã được phát triển, trong đó có một phương pháp đang được đánh giá cao đó là CBT-I.
Vai Trò Của Hormone Trong Giấc Ngủ: Melatonin và Cortisol
Giấc ngủ là một phần không thể thiếu của cuộc sống và sức khỏe con người. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, mất ngủ đã trở thành một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần. Nguyên nhân của mất ngủ rất đa dạng, nhưng một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ là sự mất cân bằng hormone trong cơ thể, đặc biệt là melatonin và cortisol. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách mà các hormone như melatonin và cortisol ảnh hưởng đến giấc ngủ, cũng như cách điều chỉnh chúng để cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Liệu Pháp Ánh Sáng Trong Hỗ Trợ Mất Ngủ
Mất ngủ là một vấn đề mà ngày càng nhiều người phải đối mặt trong xã hội hiện đại. Áp lực công việc, lối sống bận rộn, thói quen sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ đều là những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Khi giấc ngủ bị ảnh hưởng, chất lượng cuộc sống sẽ giảm sút, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, có nhiều giải pháp tự nhiên để cải thiện giấc ngủ, trong đó liệu pháp ánh sáng nổi lên như một phương pháp hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về mất ngủ, tầm quan trọng của giấc ngủ và vai trò của liệu pháp ánh sáng trong hỗ trợ giấc ngủ.
CHẨN ĐOÁN
Take Charge. Get Answers. Move Forward.
Đo Đa Ký Giấc Ngủ Kết Hợp Theo Dõi CO2 – Liệu Pháp Toàn Diện Chẩn Đoán Ngưng Thở Khi Ngủ
Polysomnography, được gọi là đo đa ký giấc ngủ, là một công cụ chẩn đoán thiết yếu được sử dụng để xác định các rối loạn giấc ngủ. Thử nghiệm toàn diện này giám sát các chức năng sinh lý khác nhau trong khi ngủ, cung cấp dữ liệu cho các chuyên gia y tế. Nó thường bao gồm đo sóng não, chuyển động mắt, hoạt động cơ, nhịp tim và chức năng hô hấp. Một bổ sung quan trọng trong nghiên cứu này là theo dõi mức carbon dioxide (CO2), đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá chức năng hô hấp trong khi ngủ.
Đo Đa Ký Hô Hấp – Xét Nghiệm Chẩn Đoán OSA Tiện Lợi Tại Nhà
Đo Đa Ký Hô Hấp (Respiratory Polygraphy) là một phương pháp xét nghiệm thuận tiện và hiệu quả để chẩn đoán ngưng thở khi ngủ, một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng được đặc trưng bởi những lần ngừng thở lặp đi lặp lại trong khi ngủ. Không giống như các nghiên cứu giấc ngủ truyền thống được thực hiện trong phòng thí nghiệm giấc ngủ, Đo đa ký hô hấp cho phép bệnh nhân thực hiện kiểm tra ngay tại nhà. Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa, mục đích, thành phần, chi phí, và trải nghiệm của bệnh nhân liên quan đến Đo đa ký hô hấp, cung cấp một cái nhìn toàn diện về công cụ chẩn đoán quan trọng này.
Thang Đo STOP-BANG: Hiểu Rõ Vai Trò, Ứng Dụng và Nghiên Cứu
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là một rối loạn giấc ngủ phổ biến được đặc trưng bởi các đợt tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn của đường thở trên trong khi ngủ, dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn và giảm oxy trong máu. OSA liên quan đến nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các bệnh tim mạch, tiểu đường và tăng nguy cơ tử vong. Việc phát hiện sớm và điều trị là rất quan trọng, tuy nhiên chẩn đoán OSA thường đòi hỏi phải thực hiện đa ký giấc ngủ qua đêm (PSG), một quy trình tốn kém và đòi hỏi nhiều tài nguyên. Bảng câu hỏi STOP-BANG là một công cụ sàng lọc phổ biến được thiết kế để xác định những người có nguy cơ OSA một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ khám phá thang đo STOP-BANG, các thành phần của nó, ứng dụng trong thực hành lâm sàng và các kết quả nghiên cứu liên quan.