ĐO LƯỜNG GIẤC NGỦ

Trong vài thập kỷ trở lại đây, rối loạn giấc ngủ được công nhận là một lĩnh vực y học riêng biệt, đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện. Để đánh giá và chẩn đoán chính xác các rối loạn giấc ngủ, ngành y học giấc ngủ đã phát triển một công cụ tiêu chuẩn vàng – đo đa ký giấc ngủ (polysomnography – PSG) – được thực hiện tại phòng xét nghiệm giấc ngủ chuyên dụng (Sleep Lab).

Bài viết này nhằm cung cấp thông tin chuyên sâu, cập nhật và chuẩn xác về chức năng của Sleep Lab, chỉ định đo đa ký giấc ngủ, cũng như quy trình thực hiện xét nghiệm này.

Trong thực hành y học giấc ngủ, việc đánh giá các khía cạnh chủ quan như chất lượng giấc ngủ, buồn ngủ ban ngày và mức độ nghiêm trọng của mất ngủ đóng vai trò then chốt bên cạnh các chỉ số khách quan như polysomnography (PSG). Ba công cụ đã được xác thực rộng rãi trong y văn và thường xuyên được khuyến nghị bởi các hướng dẫn thực hành lâm sàng là: Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Epworth Sleepiness Scale (ESS), và Insomnia Severity Index (ISI). 

STOP-Bang là công cụ sàng lọc có độ nhạy cao nhưng độ đặc hiệu hạn chế. Việc kết hợp ESS có thể nâng độ đặc hiệu đáng kể mà không làm mất độ nhạy. Mô hình sàng lọc 2 bước (STOP-Bang → ESS) là một chiến lược khả thi, hiệu quả và dễ triển khai trong thực hành lâm sàng, đặc biệt tại các khu vực thiếu nguồn lực đo đa ký giấc ngủ.

Thang đo độ buồn ngủ Epworth (ESS) là một bảng câu hỏi đơn giản, tự thực hiện được thiết kế để đo lường mức độ buồn ngủ ban ngày của một người. Được phát triển bởi Tiến sĩ Murray Johns vào năm 1990, ESS được sử dụng rộng rãi trong các bối cảnh lâm sàng và nghiên cứu để sàng lọc các rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là những rối loạn gây buồn ngủ quá mức vào ban ngày (EDS) như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA), chứng ngủ rũ và chứng buồn ngủ vô căn. Bài viết này khám phá sự phát triển, chức năng, ứng dụng và nghiên cứu xung quanh ESS, làm nổi bật tầm quan trọng của nó trong lĩnh vực y học giấc ngủ.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là một rối loạn giấc ngủ phổ biến được đặc trưng bởi các đợt tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn của đường thở trên trong khi ngủ, dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn và giảm oxy trong máu. OSA liên quan đến nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các bệnh tim mạch, tiểu đường và tăng nguy cơ tử vong. Việc phát hiện sớm và điều trị là rất quan trọng, tuy nhiên chẩn đoán OSA thường đòi hỏi phải thực hiện đa ký giấc ngủ qua đêm (PSG), một quy trình tốn kém và đòi hỏi nhiều tài nguyên. Bảng câu hỏi STOP-BANG là một công cụ sàng lọc phổ biến được thiết kế để xác định những người có nguy cơ OSA một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ khám phá thang đo STOP-BANG, các thành phần của nó, ứng dụng trong thực hành lâm sàng và các kết quả nghiên cứu liên quan.